Từ “ngôi sao đỏ” giữa núi rừng Tây Bắc…
Công trình xây dựng nhà máy Nhiệt điện Lào Cai được khởi công vào đầu năm 1957, khi miền Bắc nước ta đang tiến hành công cuộc khôi phục và phát triển kinh tế, văn hóa (1955 – 1957). Với sự giúp đỡ của các chuyên gia Liên Xô và những nỗ lực vượt bậc của cán bộ, công nhân, đầu tháng 11 năm 1959, trong không khí của những ngày kỷ niệm cuộc cách mạng Tháng Mười Nga vĩ đại, nhà máy Nhiệt điện Lào Cai đã được khánh thành và chính thức đi vào hoạt động với công suất 8MW, trở thành là một trong những nhà máy hiện đại đầu tiên của nền công nghiệp điện lực miền Bắc xã hội chủ nghĩa. Hình ảnh nhà máy với cột khói hiên ngang vươn mình giữa đất trời biên cương đến nay vẫn trở đi trở lại trong câu chuyện của những người công nhân nhà máy ngày ấy như một miền ký ức không thể phai mờ. Trong 20 năm hoạt động (1959 – 1979), nhà máy Nhiệt điện Lào Cai đã hoàn thành sứ mệnh cung cấp điện cho mỏ Apatit Lào Cai, phục vụ các hoạt động phát triển kinh tế – xã hội của nhân dân các dân tộc tỉnh Lào Cai, là một “ngôi sao đỏ” giữa núi rừng Tây Bắc.
… đến nơi lưu dấu bàn chân Người
Trong hai ngày 23, 24 tháng 9 năm 1958 – năm đầu tiên miền Bắc nước ta thực hiện kế hoạch 3 năm cải tạo và phát triển kinh tế, văn hóa (1958 – 1960), Chủ tịch Hồ Chí Minh và phái đoàn Chính phủ đã về thăm và làm việc tại Lào Cai. Chiều ngày 24 tháng 9 năm 1958, cán bộ, công nhân và các chuyên gia Liên Xô làm việc tại nhà máy Nhiệt điện Lào Cai đã có vinh dự được đón Chủ tịch Hồ Chí Minh đến thăm và thân gần trò chuyện, dặn dò.
Năm 1998, chính tại vị trí nhà máy Nhiệt điện Lào Cai năm xưa – nơi dường như vẫn còn vương hơi ấm của Người, công trình Nhà bia tưởng niệm Bác Hồ lên thăm Lào Cai đã được xây dựng để kỷ niệm 40 năm sự kiện Bác Hồ lên thăm Lào Cai. Năm 2012, nhân dịp kỷ niệm 20 năm tái lập thị xã Lào Cai (nay là thành phố Lào Cai) (1992 – 2012), địa điểm này được mở rộng khuôn viên và đổi tên thành Công viên Hồ Chí Minh. Năm 2023, 65 năm sau ngày Lào Cai được đón Bác, với sự kiện hoàn công Nhà lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh, nơi đây trở thành Khu lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Lào Cai.
Địa điểm lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Lào Cai được xếp hạng Di tích lịch sử – văn hóa Quốc gia năm 2022./.
