Đền Cấm tọa lạc tại phường Lào Cai, tỉnh Lào Cai, là nơi thờ Bà chúa Cấm – vị nữ thần bản cảnh trong thần điện tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ, Tứ phủ của người Việt. Ngôi đền đồng thời là nơi lưu dấu cuộc kháng chiến vệ quốc vĩ đại của quân và dân nước Đại Việt thời Trần thế kỷ XIII.
Tương truyền, vị trí dựng đền vốn thuộc khu rừng cấm – không gian thiêng của cộng đồng người Giáy với niềm tin đó là nơi có thần linh ngự trị. Trải qua quá trình cộng cư, người Việt đã tôn trọng niềm tin ấy, đồng thời, ký thác vào đó những tín tưởng mang dấu ấn tâm thức tộc người. Vị thần rừng của người Giáy đã trở thành một nữ thần bản cảnh, đồng tồn, cộng linh cùng chư vị tiên thánh trong thần điện tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ, Tứ phủ của người Việt, ban ân tứ phúc, hộ quốc an dân. Trong ký ức dân gian, vị thần ấy đã hiển linh, phù trợ cho quân đội nhà Trần trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông – Nguyên. Dấu tích của một thuở biên thuỳ thành chiến địa ấy chính là ngôi mộ trong khuôn viên đền – nơi an nghỉ của năm vị quan binh nhà Trần, những bậc anh hùng đã hy sinh vì nghĩa cả.
Dịp lễ quan trọng nhất trong năm tại đền Cấm là Lễ Cấm Bang, Lễ giỗ năm vị quan binh nhà Trần (ngày Thìn đầu tiên của tháng 7 âm lịch).
Đền Cấm được xếp hạng Di tích lịch sử – văn hóa cấp Quốc gia năm 2001./.









